زهکشی و تاریخچه آن

در مقالات قبلی به علت استفاده از زهکشی و معرفی پرکاربرد ترین روش های زهکشی پرداختیم. در این مقاله با هم تاریخچه پیدایش زهکشی در کل دنیا و کشور عزیزمان ایران را بررسی می کنیم.

پیشینه فرایند زهکشی در کشاورزی، به حدود 100 قرن پیش بر می گردد. نخستین بار زهکشی در بین النهرین آغاز شد. در آن زمان هنوز لوله های زهکشی وجود نداشت و برای زهکشی از سنگ ها و شاخه های درختان استفاده می کردند. حدود 4 هزار سال پیش بود که اولین لوله های زهکشی در اروپا پدید آمدند.

حدود 400 سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع)، هرودت به استفاده از زهکشی در اطراف رود نیل اشاره کرده است. در آمریکا حدود 2 قرن است که زهکشی لوله ای آغاز شده و در انگلستان حدود 5 قرن است که از زهکشی استفاده می شود.

زهکشی زیرزمینی به شکلی که امروزه به کار می رود، برای نخستین بار در سال ۱۸۱۰ میلادی یعنی بیش از 2 قرن پیش در  کشور انگلیس استفاده شد و کم کم در کل اروپا فراگیر شد. در اوایل دهه ی ۱۹۶۰ میلادی، با ایجاد لوله پلاستیکی با دیواره نازک و صاف، و بعداً با ابداع لوله ‌های کنگره ‌دار، کاربرد زهکشی گسترش بیشتری پیدا کرد. در اوایل سال ۱۹۷۰ میلادی با اختراع ماشین های زهکش، توسعه زهکشی زیر زمینی گسترش قابل توجهی پیدا کرد. نصب زهکش ها، با به کارگیری فرستنده ها و گیرنده های لیزری دقت بیشتری پیدا کرد.

تاریخچه زهکشی در ایران

کمتر از یک قرن است که زهکشی در ایران به کار گرفته شده است. زهکشی برای اولین بار در سال 1310 هجری شمسی در استان خوزستان انجام شد. اولین طرح بزرگ زهکشی با مساحت یازده هزار هکتار در منطقه هفت تپه اجرا شد.

در سال 1335 نخستین زهکش روباز با استفاده از ماشین در خوزستان ساخته شد. اولین شبکه زهکشی زیر زمینی نیز در سال 1342 هجری شمسی در شهر اهواز و در زمینی به مساحت پانصد هکتار اجرا شد.